วันนี้จะขอนำเอาผลจากการสำรวจค่าจ้างปี 2013 ที่ผมเข้าไปช่วยที่ PMAT และของที่บริษัทผมเอง คือ BMC มาคุยกันอีกสักเรื่อง ซึ่งเป็นเรื่องที่หลายๆ ท่านน่าจะให้ความสำคัญค่อนข้างมาก และเป็นเรื่องที่พนักงานทุกคนในบริษัทต่างก็รอคอยกันมาเป็นเวลาแรมปี เพื่อที่จะได้มันมาเป็นรางวัลตอบแทนการทำงานที่เหนื่อยกันมาทั้งปี ใช่แล้วครับ เรื่องที่พูดถึงวันนี้ก็คือ “โบนัส” นั่นเองครับ
ในช่วง 4-5 ปีที่ผ่านมานี้ เรื่องของ โบนัส ถูกนำมาใช้ในการเป็นเครื่องมือสร้างแรงจูงใจในการทำงานมากขึ้น พนักงานเองก็รู้สึกถึงความสำคัญของโบนัสมากขึ้น และพยายามสร้างผลงานที่ดีในแต่ละปี เพื่อที่จะได้โบนัสในอัตราที่สูงขึ้น ทั้งนี้ก็เนื่องมาจาก สภาพเศรษฐกิจที่ผันผวน ขึ้นๆ ลงๆ และเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ทำให้เรื่องของการขึ้นเงินเดือนตามผลงานเป็นเรื่องที่ทำได้ยาก เพราะจะทำให้ต้นทุนทางด้านค่าจ้างของบริษัทสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ผลก็คือ อัตราการขึ้นเงินเดือนประจำปีตามผลงานจะไม่ค่อยมีอะไรหวือหวามากนัก จะไปในทางเดียวกัน ขึ้นเหมือนๆ กัน อัตราเฉลี่ยในแต่ละกลุ่มอุตสาหกรรมก็ออกมาใกล้เคียงกันมาก
แต่เรื่องของโบนัสนั้น กลับไปในทางตรงกันข้าม องค์กรไหนที่มีกำไรมาก ก็หันมาจ่ายโบนัสกันในอัตราที่สูงมาก แต่ขึ้นเงินเดือนในอัตราที่ไม่ค่อยสูงนัก เพื่อที่จะได้รักษาความได้เปรียบในการแข่งขันของบริษัท เป็นการทำให้ต้นทุนทางด้านค่าจ้างของบริษัทเติบโตแบบค่อยเป็นค่อยไปมากกว่า
พนักงานเองก็หันมาให้ความสำคัญกับเรื่องของ โบนัสมากขึ้น เพราะเป็นสิ่งที่ทำแล้วเห็นผลทันทีในปีนั้นๆ ถ้าปีไหนช่วยกันจนบริษัทได้ผลกำไรตามเป้าหมาย ก็จะยิ่งได้โบนัสมากขึ้นไปด้วย ด้วยเหตุผลนี้ ก็เลยทำให้เรื่องของโบนัสมีผลต่อแรงจูงใจของพนักงานในการสร้างผลงานระยะสั้น ขององค์กรในแต่ละปี
ลองมาดูลักษณะการให้โบนัสที่ได้มาจากผลการสำรวจค่าจ้างในปีนี้กันนะครับ ว่าเป็นอย่างไรกันบ้าง
- จำนวนองค์กรถึง 70% กำหนดนโยบายการให้โบนัสแบบผันแปรตามผลงานส่วนบุคคล กล่าว คือ โบนัสที่จะให้นั้นไม่ให้พนักงานทุกคนเท่ากัน แต่จะใช้ผลงานของพนักงานที่ทำได้ในปีนั้นๆ มาเป็นเครื่องมือในการให้โบนัส ซึ่งทำให้พนักงานแต่ละคนได้โบนัสไม่เท่ากัน วิธีนี้เป็นวิธีที่สร้างแรงจูงใจในการสร้างผลงานของพนักงานได้ดีที่สุด แต่ข้อจำกัดก็คือ องค์กรจะต้องมีระบบการประเมินผลงานที่ดีมาก และสามารถที่จะบอกถึงผลงานของพนักงานแต่ละคนได้อย่างชัดเจน การให้โบนัสในลักษณะนี้ เริ่มมีมากขึ้นเรื่อยๆ จากปีที่ผ่านมา มีจำนวนองค์กรแค่เพียง 58% แต่ปีนี้เพิ่มขึ้นมาถึง 70% และถ้าพิจารณาย้อนหลังกลับไปสัก 10 ปีที่ผ่านไป การให้โบนัสตามผลงานแบบนี้ เริ่มได้รับความนิยมมากขึ้นทุกปีๆ
- 20% ให้โบนัสพนักงานเท่ากันทุกคน องค์กร ที่ประมาณ 20% จากการสำรวจ มีนโยบายการให้โบนัสพนักงานแบบเท่ากันทุกคน กล่าวคือ อาศัยผลงานขององค์กรเป็นปัจจัยในการพิจารณาจำนวนเดือนโบนัสที่ควรจะได้ จากนั้นก็ให้พนักงานทุกคนเท่ากันหมด โดยไม่พิจารณาถึงผลงานที่แตกต่างกันของพนักงานแต่ละคน บริษัทที่ยังคงให้โบนัสพนักงานเท่ากันทุกคนนั้น ส่วนใหญ่ให้เหตุผลว่า เน้นการทำงานเป็นทีมมากกว่าเน้นการที่ให้พนักงานแต่ละคนแข่งขันกันสร้างผล งานกันเอง แต่อย่างไรก็ดี บ้านเรานั้นเริ่มนิยมลักษณะการให้โบนัสแตกต่างกันไปตามผลงานของแต่ละคนมาก ขึ้น
- อีก 10% ให้โบนัสผสมผสานกันทั้งสองวิธี มี องค์กรอีกประมาณ 10% เท่านั้นที่ให้โบนัสพนักงานแบบผสมผสานกัน กล่าวคือ กำหนดการจ่ายโบนัสออกเป็น 2 ลักษณะ คือ ส่วนหนึ่งให้เท่ากันทุกคน และอีกส่วนหนึ่ง ให้ต่างกันตามผลงานของพนักงานแต่ละคน เพื่อที่จะรักษาการทำงานเป็นทีมไว้ส่วนหนึ่ง และส่งเสริมการสร้างผลงานที่ดีของพนักงานด้วย ใครที่ทุ่มเททำงาน และสามารถสร้างผลงานที่ดีกว่าอีกคนหนึ่ง ก็น่าจะได้โบนัสที่มากกว่าคนที่ทำผลงานได้น้อยกว่า
- โบนัสคงที่ บริษัทที่มีการจ่ายโบนัสแบบคงที่ คือ ให้พนักงานทุกคนเท่ากันหมด อัตราเฉลี่ยที่องค์กรส่วนใหญ่ให้กันก็คือ 1.5 เดือน
- โบนัสผันแปรตามผลงาน บริษัทที่จ่ายโบนัสพนักงานไม่เท่ากัน หรือแตกต่างกันกันตามผลงานพนักงานแต่ละคนนั้น ให้โบนัสเฉลี่ยอยู่ที่ 2.3 เดือน
- บริษัทที่ให้โบนัสผสมทั้งสองแบบ ให้โบนัสเฉลี่ยอยู่ที่ 2.8 เดือน
- กลุ่มธุรกิจยานยนต์ จ่ายโบนัสเฉลี่ยที่ 9 เดือน
- กลุ่มปิโตรเคมี จ่ายโบนัสเฉลี่ยที่ 8 เดือน
- กลุ่มไฟฟ้าและอิเล็คทรอนิคส์ จ่ายโบนัสเฉลี่ยที่ 5.25 เดือน
- กลุ่มอสังหาริมทรัพย์ จ่ายโบนัสเฉลี่ยที่ 5 เดือน
- กลุ่มธุรกิจอาหาร จ่ายโบนัสเฉลี่ยที่ 5 เดือน
สิ่งที่ผมสังเกตเห็นจากผลการสำรวจค่าจ้างฯ มาทุกปีเป็นเวลามากกว่า 15 ปี ก็คือ แนวโน้มเรื่องของการขึ้นเงินเดือนตามผลงานนั้นมีแนวโน้มที่ลดลงไปเรื่อยๆ จาก 15 ปีก่อนที่อยู่ในอัตราประมาณ 10-15% แต่ในปัจจุบันเหลืออยู่แค่ประมาณ 5-6% เท่านั้น และกำลังจะมีแนวโน้มที่ลดลงไปเรื่อยๆ อีก สาเหตุก็เพราะถ้าองค์กรขึ้นเงินเดือนให้พนักงานในอัตราที่สูงมากๆ จะเป็นการเพิ่มภาระในการบริหารค่าตอบแทนขององค์กรมากขึ้นทุกปี เนื่องจากประเทศไทยเงินเดือนลดไม่ได้ มีแต่จะเพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่องค์กรยังต้องการที่จะสร้างแรงจูงใจให้พนักงานให้มีพลังในการที่จะสร้าง ผลงานที่ดีอย่างสม่ำเสมอ และเครื่องมือที่จะสร้างแรงจูงใจที่เหมาะสม และไม่ทำให้ต้นทุนค่าจ้างสูงขึ้นในระยะยาว ก็คือ “โบนัส” ตามผลงานนั่นเอง
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น