พนักงานที่มีผลงานแย่สุด จะบริหารค่าจ้างอย่างไรดี

ช่วงนี้มีประเด็นจากท่านผู้อ่านที่สอบถามเข้ามาเกี่ยวกับเรื่องของการขึ้นเงิน เดือนตามผลงานว่าพนักงานที่มีผลงานแย่สุด ในระบบประเมินผลงานนั้น ควรจะขึ้นเงินเดือนให้หรือไม่ ท่านผู้อ่านเห็นว่าอย่างไรครับ


จากประสบการณ์ของผมที่ทำงานเกี่ยวกับเรื่องของการบริหารค่าจ้างเงินเดือนมาพอ สมควร ก็ตอบได้ว่า มันไม่มีอะไรถูกผิดเลยครับ ทุกอย่างขึ้นอยู่กับเงื่อนไขที่บริษัทกำหนด และความเหมาะสมของการบริหารจัดการในเรื่องของความเป็นธรรม และการจูงใจพนักงาน และที่สำคัญก็คือ ทัศนคติของผู้บริหารต่อเรื่องของผลงาน และการให้รางวัล

อย่างไรก็ดี ก็มีแนวทางอยู่สองแนวเท่านั้นเอง สำหรับการบริหารจัดการพนักงานที่มีผลงานในระดับแย่สุดๆ ก็คือ

• ขึ้นเงินเดือนให้ แนวแรกสำหรับการให้รางวัลพนักงานที่มีผลงานแย่สุดๆ ก็คือ ยังคงขึ้นเงินเดือนให้ แต่จะขึ้นให้แบบน้อยที่สุดในกลุ่มพนักงาน ซึ่งการขึ้นเงินเดือนให้นี้ ก็จะขึ้นในระดับที่ต่ำกว่า อัตราค่าครองชีพของตลาด แต่ก็ยังมีบางบริษัทที่กำหนดให้ว่า พนักงานที่มีผลงานแย่สุดๆ นั้นจะได้รับการขึ้นเงินเดือนเท่ากับอัตราค่าครองชีพของปลายปีนั้นๆ เช่นค่าครองชีพขยับขึ้น 2% ก็จะเอาตัวเลขนี้มากำหนดให้กับพนักงานที่มีผลงานต่ำสุด แต่ถ้าบริษัทใดที่ขึ้นเงินเดือนให้กับพนักงานที่มีผลงานแย่สุดแล้ว สิ่งที่ต้องระวังก็คือ % การขึ้นเงินเดือนของพนักงานที่มีผลงานที่ดีกว่า จะต้องมีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญด้วยนะครับ มิฉะนั้นแล้ว แรงจูงใจของคนที่ทำงานดี ก็จะหายไปในทันที เมื่อรู้ว่า คนที่ผลงานแย่สุด ยังได้ % ขึ้นเงินเดือนที่ไม่แตกต่างกันกับพนักงานที่ผลงานได้ดี

• ไม่ขึ้นเงินเดือนให้ อีก แนวทางหนึ่งสำหรับการบริหารพนักงานที่มีผลงานต่ำสุดก็คือ ไม่มีการขึ้นเงินเดือนให้เลย ด้วยเหตุผลที่ว่า ผลงานแย่สุด ซึ่งคำว่าผลงานแย่สุดก็คือ รับไม่ได้ และยังพัฒนาได้ช้ามากๆ อีกด้วยดังนั้นเพื่อให้เป็นตัวอย่างที่ไม่ดี ก็จะไม่มีการขึ้นเงินเดือนให้ ส่วนพนักงานที่มีผลงานที่ดีกว่าเกณฑ์ ก็จะได้รับการขึ้นเงินเดือนที่สูงขึ้นเล็กน้อย เพราะเอาในส่วนของคนที่ไม่ได้ขึ้นเงินเดือนไปแชร์มากขึ้นนั่นเอง ซึ่งแนวทางนี้ส่วนใหญ่จะเป็นบริษัทฝรั่งแท้ๆ เพราะบริษัทเหล่านี้จะเน้นไปที่พนักงานที่สร้างผลงานที่ดี จะพยายามรักษา และกระตุ้นจูงใจให้พนักงานที่มีผลงานดี ยังคงรักษาผลงานที่ดีไว้ โดยการให้รางวัลแบบสูงหน่อย ส่วนคนที่ผลงานแย่ๆ ก็จะไม่ให้เลย คำถามก็คือ แล้วพนักงานคนนั้นจะรู้สึกอย่างไร คนที่เชื่อในระบบนี้ก็ตอบว่า พนักงานคนนั้นก็จะรู้สึกว่า ตนเองจะต้องรีบพัฒนาแล้ว ถ้าอยากได้เงินเดือนขึ้นในปีถัดไป ซึ่งก็จะทำให้ผลงานของพนักงานดีขึ้น และผลงานขององค์กรก็ดีขึ้นด้วยเช่นกัน เพียงแต่คนไทยอาจจะมองว่า โหดร้ายไปหน่อย

ไม่ว่าจะมีการขึ้น หรือไม่ขึ้นเงินเดือนให้กับพนักงานที่มีผลงานระดับต่ำสุด สิ่งสำคัญน่าจะเป็นเรื่องของ ความแตกต่างของรางวัลในแต่ละระดับผลงาน ซึ่งไม่ควรจะชิดกันมากนัก เช่น ผลงาน A B C D E ควรมีอัตราการขึ้นเงินเดือนที่มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ และไม่ทำให้คนที่มีผลงาน A รู้สึกไม่อยากทำผลงานที่ดี ซึ่งสาเหตุก็เกิดจากการขึ้นเงินเดือนของผลงาน A กับผลงาน E แทบจะไม่แตกต่างกันเลย

ถ้าเป็นอย่างที่ว่าจริงๆ องค์กรเราจะเสียพนักงานที่มีผลงานที่ดีไปอย่างแน่นอน และจะเหลือไว้เพียงพนักงานที่ไม่สามารถทำผลงานอะไรได้มาก ซึ่งก็จะเกิดผลเสียต่อผลงานขององค์กรเช่นกัน