ระบบการบริหารทรัพยากรบุคคล มีทางลัดจริงหรือ

เดี๋ยวนี้ใครๆ ก็มักจะพูดถึงวิธีการทำงานที่รวดเร็ว ต้องการประสบความสำเร็จอย่างรวดเร็ว เวลาลงมือทำอะไรก็อยากจะสำเร็จอย่างที่ต้องการแบบทันที อีกทั้งยังพยายามที่จะหาทางลัดที่จะไปสู่ความสำเร็จไม่ว่าจะเป็นเรื่องอะไร ก็ตาม จนเกือบทุกคนเข้าใจว่า ทุกเรื่องมีทางลัด ไม่ต้องใช้เวลาเยอะก็ได้ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการเรียน การสอบ การแข่งขันในการเข้าทำงาน ความร่ำรวยเงินทอง หรือความสำเร็จ ฯลฯ จนลืมไปว่า ความสำเร็จทุกอย่างล้วนมีเหตุของมัน


แล้วเรื่องของการบริหารทรัพยากรบุคคลที่ดีนั้น มันมีทางลัดกับเขาด้วยหรือเปล่า มีหลายองค์กรที่ผู้บริหารระดับสูงต้องการที่จะมีระบบการบริหารทรัพยากรบุคคล ที่ดี เป็นไปตามมาตรฐานสากล และสามารถที่จะดึงดูด พัฒนา รักษา จูงใจพนักงานได้อย่างดี ก็เลยพยายามหาทางลัดในการบริหารทรัพยากรบุคคล

• การสรรหาคัดเลือกพนักงาน มีความพยายามที่จะหาทางลัดที่จะหาคนเก่ง คนดีเข้ามาทำงาน ไม่ว่าจะเป็นการจ้างบริษัท Head Hunter เพื่อให้เขาหาคนเก่ง คนดีให้ ประเด็นก็คือ นี่ใช่ทางลัดที่จะทำให้เราได้คนเก่งคนดีจริงๆ หรือเปล่า หรือเป็นแค่เพียงช่องทางที่ทำให้เราหาคนได้เร็วขึ้น และไม่ต้องมาดูแลเรื่องของการสรรหาคัดเลือกพนักงานด้วยตนเอง บางบริษัทฝากความหวังเรื่องของการหาพนักงานไว้กับบริษัทสรรหาคัดเลือกเหล่า นี้ โดยไม่สนใจที่จะพิจารณาคัดเลือกพนักงานด้วยตนเองเลยก็มี แบบว่าเขาเสนออะไรมาก็เชื่อตามทุกอย่าง ซึ่งจากประสบการณ์ที่ผมได้พูดคุยกับลูกค้าหลายราย ต่างก็พูดเป็นเสียงเดียวกันว่า คนเก่งคนดีที่เราได้มานั้น ส่วนใหญ่จะมาจากการที่เราได้สรรหาและคัดเลือกด้วยตัวเราเองมากกว่า การไปจ้างให้คนอื่นหาคนให้ หรือในอีกนัยยะหนึ่งก็คือ เรามักจะหาเครื่องมือในการคัดเลือกพนักงาน โดยลงทุนเสียเงินซื้อแบบทดสอบ และเชื่อผลจากแบบทดสอบที่ซื้อมาแบบ 100% ให้ทำแบบทดสอบผ่าน ก็ถือว่าผ่าน ใครคะแนนน้อยกว่าเกณฑ์ก็คือว่าไม่ผ่าน ก็จะไม่รับเข้าทำงาน โดยไม่ใช้วิธีอื่นในการพิจารณาคัดเลือกพนักงานเลย

• การพัฒนาพนักงาน นี่ ก็เป็นอีกเรื่องที่หลายบริษัทพยายามที่จะหาทางลัดที่จะทำให้พนักงานเก่งขึ้น อย่างรวดเร็ว และส่วนใหญ่คิดไปในทางเดียวกันว่า การส่งพนักงานไปฝึกอบรม และการจัดฝึกอบรมภายในบริษัทนั้น เป็นทางเดียวที่จะพัฒนาพนักงานได้ และก็ยังเชื่ออีกว่า เมื่อไหร่ที่ส่งพนักงานไปอบรมเรื่องนั้นๆ มาแล้ว พนักงานจะมีทักษะและมีความสามารถในเรื่องนั้นๆ ทันที โดยไม่ต้องใช้วิธีการพัฒนาอย่างอื่นเลย คำถามก็คือ จริงหรือ ที่การฝึกอบรมคือทางลัดที่จะทำให้พนักงานเก่งขึ้นได้จริงๆ ในความเป็นจริงแล้ว การพัฒนาพนักงานให้มีความรู้ความสามารถนั้น เป็นเรื่องที่ต้องอาศัยเวลามาก ไม่ใช่แค่วันเดียว ก็สามารถทำได้เลย หรือมีสิ่งที่เราต้องการได้ทันที แค่เพียงได้เรียนกับอาจารย์ที่เก่งๆ ก็แปลว่า ได้วิชาความรู้มาหมดแล้ว ซึ่งในชีวิตจริงนั้นไม่สามารถเป็นไปได้เลยด้วยซ้ำไป เราต้องใช้เวลา ต้องอาศัยหัวหน้างานที่คอยกระตุ้น คอยส่งเสริมการใช้ความรู้ที่เรียนมา เพื่อสร้างผลงาน จะต้องมีการวางแผนการพัฒนาพนักงานด้วยวิธีอื่นๆ ประกอบด้วย

• การประเมินผลงาน อีก เรื่องที่มีหลายบริษัทพยายามหาทางลัดเพื่อที่จะทำให้ระบบประเมินผลงานของ บริษัทดีขึ้นอย่างทันที ก็คือ การไป Copy แบบประเมินผลงานของบริษัทอื่นๆ ที่มีระบบที่ดีมาใช้โดยตรง หรือไม่ก็พยายามที่จะเอาเรื่องของ KPI มาใช้ในการประเมินผลงาน โดยไม่ศึกษา และให้ความรู้แก่พนักงานอย่างทั่วถึง และคิดไปเองว่า เมื่อเรามีสิ่งเหล่านี้แล้ว ระบบประเมินผลงานของบริษัทเราจะดีขึ้นอย่างแน่นอน ซึ่งจริงๆ แล้วนี่ก็ไม่ใช่อีกเช่นกัน ระบบประเมินผลงานที่ดี จะสร้างได้นั้นต้องอาศัยเวลาอีกเช่นกัน ทุกคนในองค์กรจะต้องคิดร่วมกัน และใช้งานร่วมกันในระบบที่วางไว้ และผู้ประเมินกับผู้ถูกประเมินเองก็ต้องทำความเข้าใจ และพยายามเปลี่ยนแปลงทัศนคติที่มีต่อการประเมินผลงานกันใหม่ ซึ่งเรื่องการเปลี่ยนแปลงเหล่านี้ มันไม่มีทางลัดอะไรเลยครับ

• การบริหารค่าจ้างเงินเดือน บริษัท บางแห่งต้องการที่จะมีโครงสร้างเงินเดือน ก็พยายามหาทางลัดที่จะไปสู่โครงสร้างเงินเดือน โดยการไปขอจากบริษัทอื่น โดยเฉพาะในกลุ่มการบริหารทรัพยากรบุคคลที่มีอยู่ไม่ว่าจะใน facebook Line หรือ Google Group ฯลฯ ก็จะขอกันดื้อๆ เลย เหมือนกับว่า ถ้าได้โครงสร้างเงินเดือนจากบริษัทอื่นๆ มาแล้วจะทำให้บริษัทเรามีโครงสร้างเงินเดือนได้ หรือบางบริษัทก็อาศัยการขอข้อมูลผลการสำรวจค่าจ้างเงินเดือนจากเพื่อนๆ บ้าง โดยคิดว่าถ้าเราได้ข้อมูลสำรวจค่าจ้างมาแล้ว ก็น่าจะทำให้เรามีโครงสร้างเงินเดือนได้ ซึ่งนี่ก็เป็นอีกเรื่องที่ไม่มีทางลัด การที่บริษัทของเราจะมีโครงสร้างเงินเดือนได้นั้นมันต้องเริ่มต้นจากโครง สร้างพื้นฐานของบริษัทเลย ซึ่งมันก็ต้องเริ่มต้นกันไปทีละขั้นตอนอย่างถูกต้อง แล้วอีกอย่างก็คือ เรื่องของโครงสร้างค่าจ้าง และโครงสร้างเงินเดือนนั้น เป็นสิ่งที่เราไม่สามารถ Copy ของบริษัทอื่นมาใช้ได้ครับ

จริงๆ ยังมีการบริหารทรัพยากรบุคคลในด้านอื่นๆ อีก ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง Competency เรื่องของ Career Path และนโยบายการบริหารสวัสดิการของบริษัท ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ บางบริษัทต้องการมัน แต่ก็ไม่อยากที่จะใช้เวลาในการทำ ก็เลยอาศัยทางลัดโดยการไปลอกเลียนแบบจากของที่อื่น บางที่เอามาใช้กันแบบตรงๆ เลย โดยไม่ศึกษากันให้ถ่องแท้ว่าทำไมบริษัทนั้นๆ ถึงใช้ระบบแบบนี้ พอเห็นว่าดูดี ก็เลยลอกมาใช้กันเลย พอลอกเสร็จแล้ว ก็คิดไปเองว่า นี่ไง ฉันมีระบบที่ดีเรียบร้อยแล้ว ทั้งๆ ที่ในทางปฏิบัตินั้น ไม่มีพนักงานคนไหนเข้าใจสิ่งที่ทำเหล่านี้เลย และที่สำคัญพอไม่เข้าใจ ก็ไม่อยากใช้ พอไม่ใช้ มันก็เหมือนไม่มีระบบอีกอยู่ดี

สิ่งที่อยากสรุปก็คือ ทุกเรื่องในการบริหารจัดการ โดยเฉพาะเรื่องราวเกี่ยวกับการบริหารทรัพยากรบุคคลนั้น มันไม่มีทางลัดหรอกครับ เราต้องเริ่มต้นจากพื้นฐานหลักขององค์กรก่อนเลย ซึ่งแต่ละองค์กรก็มีความแตกต่างกันไป ไม่มีองค์กรไหนที่เหมือนกัน 100% แน่นอนครับ

อย่าไปหาทางลัดเลยครับ เอาทางตรงๆ นี่แหละครับ ทำให้ดี ทำให้มั่นคง แล้วมันจะกลายเป็นพื้นฐานที่ดีสำหรับการบริหารทรัพยากรบุคคลของบริษัทเราต่อ ไป พอมันลงตัวแล้ว ทางตรงนี่แหละครับจะกลายเป็นเส้นทางสำคัญที่จะทำให้องค์กรของเราประสบความ สำเร็จได้อย่างรวดเร็ว เพียงแต่ตอนเริ่มต้น อาจจะต้องใช้เวลา และเหนื่อยกับมันหน่อยครับ